Tüp Bebek Nedir, Nasıl Uygulanır, Kimlere Yapılabilir?

Tüp Bebek Nedir, Nasıl Uygulanır, Kimlere Yapılabilir?

Aşılama tedavisi ile bir sonuç alınamamışsa, rahim kanalları tamamen kapalı ise, erkekte azospermi varsa ve kadın yaşı ilerlemişse tüp bebek tedavisine başvurulur. Kısa veya uzun vadede her çiftin hayalidir bebek sahibi olmak. Bazı anne ve baba adayları evliliklerinin ilk yıllarında bebek sahibi olmak ile ilgili plan yapmayı erken bulur; bebek istemlerini evliliklerinin ilerleyen dönemlerinde gündeme taşır.

Fakat plan dahiline alınan bebek istemi kimi olaylarda olası sağlık sorunlarından kaynaklanarak bir hayli zor ve stresli bir süreçle anne ve baba adayları karşılaştırabilir. İşte bu tip vakalarda devreye giren tedavi yöntemi ise yardımcı üreme yöntemlerinden olan tüp bebek olmaktadır.

Yardımcı üreme yöntemlerinden olan tüp bebek yöntemi ile sahip olmak istenilen bebeğe kavuşmak mümkün olmaktadır. Günümüzde çok miktarda çift yardımcı üreme yöntemlerinden olan tüp bebek yöntemi ile bebek sahibi olabilmektedir.

Modern tıp bebek sahibi olmak isteyenler için pek çok fırsat sunmaktadır. Yardımcı üreme yöntemlerinden olan tüp bebek tedavisi bu yönde uygulanan yardımcı üreme tedavisidir. Yardımcı üreme yöntemlerinden olan tüp bebek, anne aday üreme hücreleri olan yumurtaların ve baba aday üreme hücreleri olan spermatozoain vücut dışında, laboratuvar ortamında bir araya getirilerek fertilizasyonun elde edilmesini sağlayan tedavi sürecidir.

Yardımcı üreme yöntemlerinden olan tüp bebek yönteminde; hastanın muayenesi ve laboratuvarda yapılacak işlemlere göre değişim gösterir. En uzun süreni 1,5 aydır. En kısa süreni ise 15 – 20 gündür.

Erken yaşlarda menopoza giren kadınlarda tüp bebek tedavisi bazı durumlarda başarılı olabilir.

Tüp bebek nasıl yapılır

Yardımcı üreme yöntemlerinden olan tüp bebek yönteminin aşamaları nelerdir?

  1. Aşama (İlk muayene ve çift değerlendirmesi)

Çiftin daha önce görmüş olduğu tedaviler ve hamilelik, doğum, düşük gibi hikayeleri dinlenir. Varsa eski tahlil ve tetkik sonuçları değerlendirilir. Bu verilere göre Yardımcı üreme yöntemlerinden olan tüp bebek tedavisi planlaması yapılır ve tedavinin uygulanacağı gün belirlenir.

  1. Aşama ( Overları uyarma ve yumurta oluşturma)

Overlarda iyi embriyoların seçilerek rahme konulması için çok miktarda yumurta oluşturma hedefli olarak yumurta geliştirici ilaçlar (iğne tedavisi) uygulanır.

  1. Aşama (Yumurta toplama – OPU)

Gelişen yumurtalar toplanır ve laboratuvar ortamında fertilizasyon için muhafaza edilir. Bu sırada baba aday de sperm verir. Tıpkı sperm tahlilinde olduğu gibi masturbasyon yoluyla sperm alınmaktadır. Sperm veremeyen baba adaylarından ise mikro TESE yöntemi ile sperm alınır. Ortalama olarak bu uygulama yarım saatlik bir süre dilimini kapsar. Yumurta toplama günü verilecek sperm örneği için baba aday 2-4 günlük bir seksüel perhiz yapmalıdır. Bu süre 7 günden uzun olmamalıdır.

  1. Aşama ( Fertilizasyon – IVF veya ICSI yöntemi)

Toplanan yumurtalar ve elde edilen spermatozoa ile fertilizasyon (fertilizasyon) uygulaması gerçekleştirilerek, döllenen yumurtalar laboratuvarda muhafaza edilir. (Döllenen yumurtalar inkübatörde muhafaza edilir.)

  1. Aşama (Embriyo transferi)

İki ila üç gün süreli laboratuvarda saklanan döllenmiş yumurtalar rahim içerisine ağrı hissedilmeyen bir uygulama ile yerleştirilir. Fertilizasyon ardından; yumurtalar laboratuvarda bekletilmesinin ardından transfer edilir. Bu uygulama 5-10 dakika kadar sürer. Hamilelik testine kadar olan süreçte seksüel beraberlik tavsiye edilmez. Ağrı kesici olarak Parasetamol grubu ilaçlar kullanabilir. Transferin 1 gün ardından ılık duş şeklinde banyo yapılabilir.

  1. Aşama (Hamilelik testi)

Transfer uygulamasından 12 gün ardından hamilelik testi yapılarak hamileliğin oluşma olayı kontrol edilir. Test, her hastanede yapılan normal hamilelik testidir, farklı bir test değildir.

tüp bebek kimlere uygulanabilir

Yardımcı üreme yöntemlerinden olan tüp bebek tedavisinde yapılması gerekli olanlar:

  • Sigara bırakılmalı ve sigara içilen alanlardan uzak durulmalı
  • Günlük 0.4-1 mg folik asit içeren vitamin hapı kullanılmalı
  • Dengeli beslenilmeli
  • Lifli besinler tüketmeli
  • Günlük 6-8 bardak su içilmeli
  • Düzenli spor yapılmalı
  • Yumurta toplama uygulamasına 3 gün kala 2-3 günde bir seksüel perhiz yapılmalı
  • Enfeksiyon mevcut ise mutlaka hekimle görüşülmeli
  • Over uyarıcı iğneler akşam saat 4.00 ile 8.00 saatleri arasında yapılmalı
  • Antibiyotik gibi kullanmanız gerekli olan yeni bir ilaç mevcut ise mutlaka hekimle görüşülmeli
  • Enjeksiyon ilaçları buzdolabında muhafaza edilmeli
  • Ağrı mevcut ise yalnızca paracetamol içeren ağrı kesiciler kullanılmalı
  • Kol veya karından yapılan enjeksiyonlarda, iğneyi çıkarmanın ardından enjeksiyon bölgesine 6 saniye süreyle hafif bir şekilde parmakla basılı tutulmalı
  • Yumurta toplama uygulaması ardından günde yaklaşık 2-3 litre sıvı tüketilmeli
  • Tüm iğneler bildirilen sürede, şekilde ve miktarda yapılmalı
  • Bazı hormonları baskılamak hedefli olarak hekimin önerdiği ilaçlar düzenli olarak kullanılmalı

Başarısız Denemelerden Sonra Tekrar Deneme Yapılabilir mi?

Tüp bebek tedavileri yöntemleri, oldukça farklı yöntemlerle desteklenebilen ve başarı şansının artmasına yardımcı olunabilen bir tedavidir. Günümüzde başarı şansı en yüksek tedavi yöntemi tüp bebek olsa da çeşitli durumlarda başarısızlık söz konusu olabilmektedir.

Başarıyı etkileyen en önemli faktörlerin başında yumurtalıklara bağlı olarak ortaya çıkan problemler gelmektedir. Doğal gebeliklerde olduğu gibi, tüp bebek tedavisinde de hamileliğin oluşabilmesi adına işlevsel yumurtalara gereksinim duyulmaktadır. Bu gereksinim karşılanmazsa, başarısızlık söz konusu olacaktır.

Başlıca sorun kadının yumurtalarıyla alakalı olduğu gibi tedavinin uygulandığı merkez, tedavi yöntemi, uzman ekip ve erkeğin sperm kalitesi de başarıyı etkileyen faktörler arasında yer almaktadır. Başarısız bir denemenin altında yatan sebepler bunlar iken, yumurta ile alakalı ciddi bir problem olmadığı takdirde bir sonraki denemelerin başarı oranları daha da artacaktır.

İlk denemede başarısız olunması, diğer tüp bebek tedavilerine rehber görevi görebilir. Bu sayede başarısız olunan alan tespit edilir ve iyileştirme sağlandıktan sonra tekrar deneme yapılabilir. Bu durumda başarı elde edilebilmektedir. Çiftlerin yaptıkları en büyük hataların başında; tedavinin başarı oranının yüzde yüz olduğunu düşünmeleridir.

Tüp bebek tedavisinde başarı oranı %60’tır. Bu oran çiftlerin kısırlık durumuna, yaşlarına ve diğer olgulara göre artabilir ya da azalabilir. Bilinmesi gereken bu oranının yüzde yüz olmadığıdır. Bu yüzden olası durumlara hazırlıklı olmanız ve gerekli tutumları sergilemeniz önemli bir ayrıntı olmaktadır.

tüp bebek nedir

Başarısız tüp bebek sonrası ne kadar ara verilmesi gerekir?

Tüp bebek tedavisi başarısızlıkla sonuçlanmış ise, anne adayının yaşı henüz genç ve yumurtalık rezervleri iyi durumda ise istediği kadar ara verebilir ve kendini hazır hissettiğinde tedaviye tekrar başlayabilir. Çoğunlukla 2 ay ara verildikten sonra tedavi yeniden başlayabilir. Gebeliğin oluşması için uygun şartları hazırlayan ilaçlar ve iğneler hormonları biraz yorduğu için, vücudun kendini toplaması yeterli bir süre olacaktır.

Şayet tüp bebek denemesi sırasında kist ya da OHSS oluşmuş ise ilk olarak bu hastalıkların tedavi edilmesi gereklidir.  Anne adayının yaşı ilerlemiş ise deneme arası süresinin uzatılmaması gerekmektedir. İlerleyen yaş ile birlikte gelen yumurta fonksiyonlarının azalma durumu, başarısızlığın en büyük nedenlerinden olmaktadır.

Bundan dolayı da tedaviye ne kadar erken başlanırsa, başarı oranı da o kadar artacaktır. İlerleyen yaş durumu sebebiyle başarısız olunan ilk denemeden sonra bir adet dönemini geçirmeleri tedaviye başlamak için yeterli süreyi sağlayacaktır.

Başarısız olan denemelerden sonra tekrar deneme yapılabilir mi?

Tüp bebek tedavi yöntemlerinde yaşanan ilk başarısızlıklar ciddi bir sorun teşkil etmemektedir. Tedaviyi etkileyen birçok durum söz konusudur. İkinci tedavide bu sorunlar tespit edilebilir ve tedavinin başarılı olması sağlanabilir.

Bundan dolayı da başarısızlıklarda umutsuzluğa kapılmamak gerekmektedir. İkinci bir deneme için sorunlar ayıklanarak başarıyı artıracak yöntemler uygulanmaktadır.

Tüp bebekte başarısızlık oranları nedir?

Başarısızlık oranları kadının yaşına bağlı olarak artmaktadır. Yaşın ilerlemesi kadının doğurganlık yetisinin azalmasına yol açmaktadır. Tüp bebek tedavisinde başarı oranı %60’tır. Bu başarı oranı çeşitli yöntemlerle de arttırılabilmektedir. Kadının yaşının ilerlemiş olması başarı oranlarının düşmesine yol açabilir.

tüp bebek

Çiftler başarısızlık sonucunda neler yapabilir?

İlk tüp bebek denemesinde başarısızlık söz konusu olmuş ise, çiftlerin kendilerini yıkıma uğratmamaları önerilmektedir. Tüp bebek tedavisinde 2. Ve 3. Denemelerde başarı şansı elde etme ihtimali oldukça yüksektir. Bundan dolayı da umutsuzluğa kapılma, stres gibi faktörler başarı şansını olumsuz etkileyecektir.

Tedaviye büyük umutlarla başvuran ancak istedikleri neticeyi elde edemeyen çiftlerin psikolojik olarak sarsılması oldukça doğaldır. Ancak bu noktada mantığı kaybetmemek ve denemeye devam etmek için motivasyon bulmak önemlidir. Tüp bebek tedavilerinde başarısızlık sebebi tespit edilebiliyorsa, ikinci denemede bu sorunlar çözülebilir ve tedavi başarılı bir şekilde sonuçlanabilir.

İkinci bir denemeye karar vermiş olan çiftlerin birbirlerine destek olmaları, bu konuda motivasyon sağlamaları oldukça önemlidir. Tek yapılması gereken sorunları kabullenip tedaviye tekrar başlamak olacaktır. Tedavi süreci hakkında doktorunuz sizi yeteri kadar bilgilendirecek ve aklınızdaki soru işaretlerini giderecektir.

Gebelik oldukça komplike bir yapıdır. Tıp ve teknolojinin tüm imkanlarına rağmen bazen vücut gebeliğin iyi olmayacağını tespit ederek gerçekleşmesine izin vermeyebilir. Bu sebeple hamile kalmanın yalnızca tedavi ile ilişki olduğu düşünülmemelidir.  Denemeye destek için beslenmenize, vücudunuza ve psikolojinize özen göstermelisiniz. Ardından doğru bir merkezde, doğru tedavi yöntemleri ile başarıya ulaşma şansını elde etmeniz oldukça mümkün.