Kadınlar doğasından kaynaklı annelik duygusunu tatmak ister. Ancak kimi kadınlarda annelik duygusunu tatma isteği bazı sebeplerden ötürü gerçekleşemeyebilir.
Herhangi bir korunma olmaksızın, düzenli ilişkiye rağmen bir yıl içerisinde bebek sahibi olunamaması durumu kısırlık olarak tanımlanmaktadır. Kadınlarda kısırlık sorunu; nadir rastlanan vakalarda çözüme kavuşmaz. Genel olarak kadınlardaki kısırlık probleminin tedavi ile önüne geçilebilir. Kısırlık yani infetilite tanısı; muayene ve tetkikler ile gerçekleştirilir. Bu muayene ve tetkikler kısırlık vakası görülen kadınlarda adım adım yapılmaktadır. Kısırlık probleminin belirli adımlarla devam etmesinden kaynaklı olarak biraz zaman alabilir fakat bu sürenin emin adımlarla aşama aşama ilerlemesi doktorun kısırlık probleminin nedenini doğru saptaması ve kısırlık için uygun olan tedavi planlamasını yapması açısından faydalıdır.
Kadınlarda kısırlık tanısı konulduğunda tedavisi konusunda ilk başta endişe duyulabilir. Ancak günümüzde gelişimine devam eden tıp teknolojisi sayesinde kısırlık tedavisi mümkündür. Kısırlık sorununu meydana getiren pek çok faktör bulunmaktadır. Bu faktörlerden kısaca bahsetmek gerekirse; öncelikle yaşam kalitesi kısırlık sorununun meydana gelmesinde önemli bir etkendir. Stres, sigara tüketimi de kadınlarda görülen kısırlığın diğer nedenleri arasında yer almaktadır.
Konu başlığımız olan kadında kısırlık nedenleri ile ilgili daha detaylı bilgi vermek gerekirse;
1. Yumurtlama bozuklukları: Yumurtlamanın hiç olmaması veya düzensiz ve seyrek olması, kısırlığa neden olmaktadır.
2. Tüpler ile ilgili sorunlar: Tüpler ile ilgili geçirilmiş enfeksiyon; endometriozis, dış gebelik ya da cerrahi işlem nedeni ile tüplerin tıkanması; kısırlığa neden olmaktadır.
3. Endometriozis: Endometriozis kanamalarının ilerleyen zamanlarda iltihap meydana getirmesiyle oluşan rahim yapışıklığı sorunu ve kistler; kısırlığa neden olmaktadır.
4. Rahim ağzı ile ilgili sorunlar: Rahim ağzındaki yapısal bozukluklar veya rahim bölgesine yapılan ameliyatlar kısırlığa neden olmaktadır.
5. Alerjik faktörler: Erkeğin sperm hücresinde ya da mukusta alerjik etkenler bulunabilir. Bu alerjik durumlar kısırlığa neden olmaktadır.
6. Polipler: Rahmin içine doğru gelişen polip ve miyom adı verilen oluşumlar, kısırlığa neden olmaktadır.
7. Rahim ağzı salgısı iltihabı: Bu iltihaplar, spermlerin geçişini zorlaştırdığı veya spermleri doğrudan öldürebildiği için kısırlığa neden olmaktadır.
8. Kadının yaşı: Kadınlarda yaşı ilerledikçe yumurta sayısı azalır, yumurtlama bozulur ve yumurtanın kalitesi kötüleşir. Yaş ilerlemesi kısırlığa neden olmaktadır.
Kadınlarda infertilite sebepleri haricinde kadın kısırlığı için risk oluşturan nedenlerde bulunmaktadır. Bunlar:
- Sigara ve alkol tüketimi,
- Fazla kiloya ya da düşük kiloya sahip olma,
- Beslenme problemleridir.
Bazı kadınların karşılaştığı kısırlık sorununu incelemek adına yapılan testler şunlardır;
- Üreme hormonları değerlendirmesi için adet döngüsünün 2 . ile 4. günleri bakılan FSH, LH, Östradiol, Prolaktin, Testosteron, DHEA – S ve TSH hormunu testleri
- Üreme organı incelemesi için laparoskopi (Tedavi amaçlı da yapılmaktadır.)
- Adet döngüsünün 3. veya 4. gününde ovulasyon takibi için ultrasonografi (USG) (Adet döngüsünün 8. ila 10. günlerinden itibaren bu takip günlük olarak tekrarlanır.)
- Rahim içi incelemesi için histeroskopi (Tedavi amaçlı da yapılmaktadır.)
- Rahim içi ve üreme kanalları görüntülenmesi için histerosalpingografi (HSG)
Kadınlarda kısırlığa neden olan bazı etkenlerin giderilmesi için tıbbi desteğe ihtiyaç duyulmaktadır. Ancak sigara ve alkol kullanımı, ilerleyen yaş, kilo, beslenme bozuklukları ve yaşam kalitesi gibi faktörlerin önüne geçmek kişinin kendi elindedir. Kadın yaş ilerlemesi durumunu göz ardı etmeden kısırlık şüphesi ile karşılaştığında doktora başvurması önem taşımaktadır. Sigara ve alkol tüketmemek de kısırlık riskini azaltan bir diğer önlemdir. Düzenli beslenmeyle birlikte kilo da kontrol alınacağı için böylelikle kısırlığın bu riski ile de başa çıkılmış olur.
Kadında olası kısırlık sorununun tedavi edilebilmesi için kısırlık nedenlerinin doğru analiz edilmesi önem teşkil etmektedir. Doğru analiz için gerekli muayene ve tetkiklerin yapılması gereklidir. Kadınlar bu konuda ihmalkâr davranmamaya özen göstermelidir. Çünkü bir takım tetkikler belirli dönemlerde yapıldığı takdirde yarar sağlamaktadır.
Kadınlarda kısırlık tedavisi bazı özel durumlar haricinde eğer kısırlık nedeni doğru saptanmışsa ve hasta doktor tavsiyelerine uygun hareket ederse olumlu sonuçlanabilmektedir. Tıp bilimindeki gelişmeler sayesinde kısırlık artık endişe duyulacak bir sorun değildir.
Kısırlığın erken teşhisi kadınlarda yaş faktöründen dolayı önemlidir. Kısırlık tanısı ne kadar erken konursa ve tedavi planlamasına ne kadar erken sürede geçilirse kadının gebelik şansı yükselebilir.
